H2835

Nikolaas de Wonderdoener

Regio: Tver
Periode: ca. 1800
Afmeting: 31 x 26,5 cm

Omschrijving

Nikolaas, de bisschop van Myra, is frontaal en in halfformaat afgebeeld en maakt met zijn rechterhand een zegenend gebaar, terwijl de linkerhand een geopend evangelieboek toont. Het
evangelieboek is opengeslagen bij een tekst die afkomstig is uit de zaligsprekingen: “Toen hij met hen de berg was afgedaald, bleef hij staan op een plaats waar het vlak was. Daar had een groot
aantal van zijn leerlingen zich verzameld…” (Lucas 6,17). Links en rechts van Nikolaas zijn de Moeder Gods en Johannes de Voorloper afgebeeld. Zij reiken Nikolaas het evangelieboek en de
bisschopsstola aan.

In de rand zijn de heiligen Konos de Tuinier (links) en Konos van Isauria (rechts) afgebeeld. Konos de tuinier zou in de 3e eeuw na Christus in de omgeving van Nazaerth hebben geleefd. Hij was een eenvoudige man, die niet kon lezen of schrijven, en leefde van het fruit en de groenten die hij in zijn bescheiden moestuin verbouwde. Hij weigerde onder keizer Decius voor afgoden te offeren en stierf als martelaar. Zijn feestdag (5 maart) viel ongeveer gelijk met de overgang van winter naar lente en dus ook met de voorbereidende werkzaamheden voor het nieuwe seizoen en de daarbij horende lentegebeden. Konon de Tuinier wordt in de oosters-orthodoxe traditie om voorspraak gevraagd voor goed weer, een mooie oogst en andere zaken die van belang zijn voor de land- en tuinbouw. De heilige rechts is Konon van Isauer. Ook zijn feest wordt op 5 maart gevierd. Het is zeer aannemelijk dat de naam Konon én de datum 5 maart van bijzondere betekenis waren voor de opdrachtgever of eigenaar van deze ikoon van de heilige Nikolaas.

Het bijzondere kleurgebruik, de hoge kwaliteit en fijnheid van de schildering en de gebruikte technieken om de ikoon ‘levensecht’ te laten lijken, zijn kenmerkend voor de school van Tver in rond 1800. De schilders uit Tver lieten zich inspireren door de stijl van de Wapenkamers van Moskou, die in de tweede helft van de 17e eeuw floreerde.